Een weekje later dan in Nederland begint in Griekenland de ‘Megali Evdomada’, oftewel de ‘Grote Week’. Het is de aanloop naar het Grieks-orthodoxe paasfeest. Elk Grieks huishouden bereidt zich voor op het grootste en meest belangrijke feest van het jaar. De viering ervan staat bol van tradities én – hoe kan het ook anders- eten! Elke dag in deze Grote week heeft een eigen, specifieke betekenis. Welke dat is en wat de Grieken op deze dagen doen, lees je hier.
Grote donderdag
Op ‘Grote donderdag’, in Nederland bekend als ‘Witte donderdag’, wordt het laatste avondmaal dat Christus met zijn discipelen had, herdacht. Een dag later zou hij ter dood veroordeeld en gekruisigd worden. Op deze donderdag vind je veel Griekse dames in hun keuken. Zij zijn druk bezig met het bakken van de tsoureki en het rood verven van gekookte eieren.
Tsoureki is een traditioneel zoet brood, waarvan de drie vlechten staan voor de Drie-eenheid (Vader, Zoon en Heilige Geest). De eieren krijgen hun rode kleur als symbool voor het bloed van Christus. Deze voorbereidingen zijn allemaal op de grote donderdag, want de dag erna is een dag van rouw.
Grote vrijdag
‘Grote vrijdag’, in Nederland bekend als Goede vrijdag, is een dag van mineur. Het is de dag van de kruisiging van Christus. De vlaggen hangen halfstok. Vrijdagavond staat in het teken van de Epitafios. De Epitafios is een icoon waarop het levenloze lichaam van Christus is afgebeeld. Zijn lichaam is versierd met bloemen. Het wordt door de straten rondgedragen en symboliseert het lichaam van Christus dat naar zijn graf gaat. De inwoners volgen de Epitafios in zijn ronde door de wijk. Ze houden een beige kaars vast in de hand. De sombere en ingetogen optocht is dus eigenlijk een symbolische begrafenisstoet.
Grote zaterdag
Op ‘Grote zaterdag’ (voor ons in Nederland Stille zaterdag) wordt het levenloze lichaam van Christus in zijn graf herdacht. Het heilige vuur uit Jeruzalem wordt vandaag overgebracht naar verschillende orthodoxe landen. In Griekenland komt het aan in Athene en het wordt van daaruit verspreid over het hele land. Zo kan iedereen ’s avonds tijdens de kerkdienst zijn kaars aansteken met dit heilige vuur.
Zaterdagnacht: Anastasi
De Grieken verzamelen zich tegen het eind van de avond in de kerk. Rond middernacht gaan de lichten uit, zodat alleen nog het licht van de brandende (witte) kaarsen te zien is. De priester kondigt aan dat Christus is herrezen (‘Christos Anesti’). Vervolgens luiden de kerkklokken en wordt het vuurwerk afgestoken. De Grieken nemen de brandende kaarsen in grootste voorzichtigheid mee naar huis. De kaarsen worden gebruikt om een kruis boven de deur te branden. Dit is een teken van zegen.
Eieren en magiritsa
Thuis tikt de familie de rode eieren met elkaar. Tijdens het tikken zeggen ze ‘Christos Anesti’. De ander antwoordt daarop met ‘Alithos Anesti’ (inderdaad, hij is opgestaan). Dit spel van eieren tikken heet ‘tsougrisma’. Degene met het sterkste ei zal een jaar lang voorspoed hebben. Na het eieren tikken is het tijd voor de magiritsa. Dit is de traditionele paassoep met groente en lamsingewanden. De magiritsa luidt officieel het einde van de vastenperiode in.
Paaszondag
Vandaag komen vrienden en families samen om Pasen in Griekenland uitbundig te vieren. Vaak wordt er een lam geroosterd, maar behalve dat eten de Grieken ook salades en kleine hapjes (mezedes). Iedereen wenst elkaar ‘Kalo Pascha’, oftewel vrolijk Pasen.
Behalve de viering van de herrijzenis van Christus uit zijn graf, is het Pasen in Griekenland ook nog eens een lentefeest. Bomen en bloemen gaan bloeien en dieren krijgen jongen. De natuur gaat weer opnieuw beginnen.